Een nieuwe kijk op de wijk: dichtbij de klant
Al negen jaar werkt Yvanka Klein Holte als wijkverpleeg-kundige bij Sensire. Tot groot genoegen van Yvanka is er de laatste jaren veel veranderd. “We zijn weer bezig met ons vak”, zegt ze. “De handeling staat niet meer centraal, maar de behoeften van de klant. We gaan in gesprek: Hoe wilt ú leven?”
Wijkverpleegkundigen pakken het verpleegkundig proces terug; ze maken zelf keuzes over de te leveren zorg en wie die zorg levert. Deze nieuwe manier van werken zorgt voor uitdagingen, maar biedt vooral mogelijkheden.
Van cliënt naar klant
Voor klanten is het soms wel even wennen. “Voorheen voelden ze zich cliënt”, zegt Yvanka. “Nu worden ze behandeld als klant. We gaan met onze klanten in gesprek over hoe ze willen leven. Dat betekent ook dat ze hier zelf over moeten nadenken. Mensen weten niet altijd wat ze nodig hebben. Hierin kunnen wij helpen, samen komen we tot mooie oplossingen. Door de juiste vragen te stellen kom je veel te weten en gaan ze zelf ook nadenken over wat ze willen.”
Als de klant gelukkig is, hebben wij ons doel behaald.”
Denken in oplossingen
“Een van mijn klanten in de wijk lijdt aan de ziekte van Alzheimer”, vervolgt Yvanka. “Ze woont nog zelfstandig en loopt iedere dag een rondje door de buurt. Deze wandelingen zijn belangrijk voor haar; ze ontmoet graag andere mensen.” Ook al gaan de cognitieve vermogens van mevrouw snel achteruit, nog altijd loopt ze haar rondje. Yvanka: “We weten dat dit niet geheel zonder risico is.
Uit angst hadden we kunnen zeggen: ‘Mevrouw, u kunt het huis niet meer uit’. Maar waarom zouden we haar dit afnemen? Dit is wat haar energie geeft. Gelukkig staan we hierin op één lijn met de familie. Samen gingen we op zoek naar oplossingen. Nu heeft ze een GPS tracker, zodat ze op een relatief veilige manier zelfstandig de deur uit kan. Zo behoudt mevrouw de regie over haar leven, dit maakt haar blij.”
Wat kan ze nog wél?
Een andere klant in de wijk fietste vroeger veel. “Iets wat nu niet meer gaat”, zegt Yvanka. “Ik ben met haar gaan kijken naar wat ze nog wél kan. Wat was er nodig om deze mevrouw weer in beweging te krijgen? Nu gaat ze iedere week met de overbuurvrouw naar de fitnessruimte. Regelmatig zie ik ze samen lopen. Dat is toch fantastisch? Laatst vertelden ze glunderend dat ze een half uur hadden gefietst.”
Onze zorg
De nieuwe manier van werken is niet altijd gemakkelijk. Een goede samenwerking met professionals binnen de wijk is essentieel. Ook is het handig om te weten wat er in de wijk speelt. “Ik zit al jaren in het vak”, zegt Yvanka, “maar ik weet het ook niet altijd. Het is geen kunstje. Uit de gesprekken met klanten komen mooie wensen. Als we weten wat er mogelijk is binnen de wijk, kunnen we aansluiten bij de klant. Soms breng ik een casus in tijdens intervisie of een multidisciplinair overleg met de huisarts en specialist ouderengeneeskunde. Iedere professional geeft een ander plaatje, wat kan helpen bij het schetsen van het totaalbeeld. Eigenlijk komen we zo altijd wel tot een mooie oplossing, maar hierin hebben we elkaar dus wel nodig. Onze wijk is onze zorg.”
Varkensboer
“Eén van Yvanka’s klanten kampt met depressies, daarnaast is ze lichamelijk slecht ter been en heeft ze de ziekte van Parkinson. “Haar gezondheid verslechterde, waardoor de zorgvraag toenam”, vertelt Yvanka. “Samen met andere wijkverpleegkundigen ging ik op zoek naar wat ze nodig had. Zelf had ze geen idee. Door met haar in gesprek te gaan, kwam ik erachter dat ze vroeger een kippen- en varkensboerderij had en dat ze oorspronkelijk niet uit Wehl kwam. Voor mij was dat waardevolle informatie. Ze bleek niet veel mensen te kennen in Wehl, terwijl ze wel graag mensen om zich heen heeft.”
Voorzichtig vraagt Yvanka haar of ze naar de dagopvang wil. “Ik wist namelijk dat hier ook een varkensboer kwam. In eerste instantie stond ze er niet voor open, in haar ogen kon ze hier geen fatsoenlijk gesprek voeren. Om de varkensboer te ontmoeten, wilde ze het toch een keer proberen. Ze bleken elkaar te kennen van vroeger en hadden ooit zelfs samengewerkt. Nu gaat ze elke woensdag naar de dagopvang en daardoor voelt ze zich een stuk beter. Iets kleins kan zo belangrijk zijn! Door haar geluk heeft ze op langere termijn minder zorg nodig.”
Allemaal beter
“Als de klant zich goed voelt, is de gezondheid meestal ook beter”, legt Yvanka uit. “Dit gaat toch veel verder dan de oorspronkelijke hulpvraag? De werkelijke behoefte is vaak heel anders dan in eerste instantie gedacht. Uiteindelijk worden we hier allemaal beter van: de klant, maar ook de wijkverpleegkundigen. Ik maak me er hard voor dat wijkverpleging deze richting opgaat. Om te beginnen bij Sensire, maar het liefst overal.”
Dichtbij de klant
Volgens Yvanka is het contact met veel klanten hierdoor veranderd. Yvanka: “Het is niet zo van: ‘Ik kom u wassen meneer!’ Nee, het is intiemer. We praten over geluk, het leven en wat er nodig is. In nabijheid en vanuit gelijkwaardigheid. Op basis daarvan werken we toe naar een doel. Eigenlijk help je mensen om zichzelf een doel te geven in het leven. We staan weer dichtbij het vak en de klant, zo hoort het ook. En als je oog hebt voor de klant, zijn omgeving en behoeften, kom je tot mooie creatieve uitkomsten.”
Bekijk ook het filmpje waarin wijkverpleegkundige Sonja Brummelaar vertelt over de manier waarop ze, door met de klant in gesprek te gaan, haar eigen oordeel vormt over welke zorg iemand nodig heeft. En daarin niet alleen zorg ontvangt, maar ook zelf aan de slag moet gaan om geluk na te streven. Ondanks omstandigheden.
