Mensen met dementie sluit je niet op

Ik loop niet weg hoor, waar moet ik heen?

“Meneer H. mocht voorheen niet zelfstandig naar beneden. Hij voelde zich opgesloten en verdrietig. We gaven hem een gps, zodat hij zelfstandig naar buiten kan. In het begin was dat spannend. Wat zou hij gaan doen? De observant hield op afstand een oogje in het zeil. Meneer H. merkte dit zelf ook op en zei dan: ‘Ik loop niet weg hoor, waar moet ik heen?’ Nu komt hij elke dag een praatje maken met de observant en haalt hij zelf koffie in het restaurant. Hij voelt zich ontspannen en is een stuk rustiger.”

Vrij bewegen, zonder gps

“We verzamelen op dit moment informatie over een mevrouw van wie we nog niet goed weten hoe het gaat als zij zelfstandig naar buiten mag. Mevrouw is al verschillende keren op afstand begeleid. Ze liep zelfstandig naar de markt en kwam ook zelf weer terug. Tijdens een van deze uitjes liep ze het hoofdgebouw uit en kwam ze via een andere ingang het gebouw weer in. Als uit een volgende observatie blijkt dat het weer goed gaat, overleggen we met haar familie en maken we wellicht de keuze om haar volledig zelfstandig te laten gaan. We zijn van mening dat de risico’s dan voldoende in kaart zijn gebracht. Mevrouw M. kreeg een gps, zodat ook haar echtgenoot een gerust gevoel had als zijn vrouw het gebouw zou verlaten. Maar mevrouw wilde niks van de gps weten en wist telkens te achterhalen waar hij verstopt zat. Zelfs het experiment om de gps in haar bh te verwerken mislukte; ze trok haar bh gewoon uit. Mede dankzij de input van de observatiediensten is afgesproken dat mevrouw ook zonder gps en zonder verdere begeleiding naar buiten kan. Haar echtgenoot groeide met onze visie mee en ziet inmiddels ook in hoe belangrijk het voor zijn vrouw is om zich vrij te kunnen bewegen. Bewuster kijken naar het gedrag van cliënten en dit met hun naasten bespreken levert ook het nodige op.” 

Meer thuis voelen

“Een mevrouw die al ruim een jaar bij ons woont lijkt haar rust niet te kunnen vinden. Ze voelt zich niet echt thuis. Ook haar echtgenoot geeft aan het moeilijk te vinden dat zijn vrouw niet meer thuis is. Vooral ’s avonds in bed mist hij haar warmte, die hem altijd rust gaf. We gaan een aantal nachten experimenteren met het duobed: de echtgenoot komt bij zijn vrouw slapen en gaat na het ontbijt weer naar huis. Hierdoor zou mevrouw zich misschien ook meer ‘thuis’ kunnen gaan voelen. Bij de voorbereidingen voor het openen van de deuren werd op één van de locaties bedacht om een lager hekwerkje rondom het terrein te plaatsen. Na enige discussie kwamen we met elkaar tot de conclusie dat dit juist niet moest! Dan zouden we tóch weer de vrijheid van onze mensen beperken. Het hekwerkje wordt in de praktijk ook niet gemist.” 

Een behulpzame assistent

“Op het Lunettehofje (op De Lunette in Zutphen) is het Wolhoekje, waar kleden worden gevilt, gebreid, gehaakt en nog veel meer. Medewerker Jet gaat op vakantie en vraagt mevrouw Klaar of zij tijdens haar afwezigheid de assistent van waarnemend collega Betsie wil zijn. Voor de vakantie van Jet wordt een vergadering belegd met mevrouw Klaar en Betsie, inclusief agenda en notulen. Tijdens de vakantie van Jet komt mevrouw Klaar zelfstandig naar het Wolhoekje. Ze treft samen met Betsie de voorbereidingen voor de activiteit. Mevrouw Klaar neemt haar taak erg serieus en helpt de andere dames weer op weg als zij het even niet meer weten.”

Een inspirerende reis

Marieke Scheier, werkbegeleider Verzorgende IG op de leerafdeling Veerpoort 3/4 op De Lunette in Zutphen over de inspiratie die zij tijdens de uitwisseling heeft opgedaan:

“Ik was heel nieuwsgierig hoe er bij het Frankfurter Verband omgegaan werd met de vrijheid voor mensen met dementie. Wij zien zoveel beren op de weg. Hebben zij die ook gezien? Hoe zijn ze daar mee omgegaan? Voelt het personeel daar ook de angst die wij voelen als het gaat om de veiligheid van onze bewoners? Hoe is het voor familie? Ik hoopte antwoord op deze vragen te zullen vinden in Frankfurt en ideeën op te doen die ons hier bij Sensire kunnen helpen.

Eenmaal daar heb ik gemerkt dat de zorgprofessionals de vrijheid van de bewoners zeker nog wel spannend vinden, maar zij hebben ook geen keus: de wet schrijft nu eenmaal dat de bewoners niet opgesloten mogen worden. In die zin is de situatie in Duitsland en die van ons lastiger te vergelijken. Wat mij zeker is bijgebleven aan de reis is dat alles bij het Frankfurter Verband goed beschreven staat. Ze weten precies wat ze moeten doen en wie ze moeten inlichten bijvoorbeeld als er een bewoner naar buiten is gelopen. Ik denk dat het belangrijk is dat we bij Sensire ook zo veel mogelijk op papier gaan zetten. Dit zal naar mijn idee veel rust bij de medewerkers en familie kunnen brengen.

Wij hebben tijdens onze reis geen familie en direct zorgpersoneel gesproken. Dit vond ik wel jammer want we hadden het idee dat we misschien een iets rooskleuriger plaatje geschetst kregen dan dat het in werkelijkheid is. We waren graag met personeel en familie in gesprek gegaan over de vrijheid voor de bewoners.

Wat mij als zorgmedewerker ook zeer aansprak was het feit dat ze bij het Frankfurter Verband niet met alarmeringen werken. Iedere kamer bevat een rode knop en een rood trektouwtje in de badkamer waarmee bewoners kunnen alarmeren, verder niets. Hier willen wij alles onder controle houden terwijl zij daar veel meer de - voor ons - onveilige situaties, zien als risico's die bij het leven horen. Zoals vallen bijvoorbeeld.”