Acceptatie helpt na een beroerte het best
04 januari 2018Een beroerte kan het leven als bij donderslag opdelen in twee periodes: het leven voor en het leven na de beroerte. Accepteren dat dingen plots niet meer gaan, dat het leven verandert, valt mensen zwaar. Gespecialiseerd verpleegkundige Martin Reijntjes helpt mensen een nieuwe balans te vinden.
Een beroerte of CVA treedt op als de hersenen door een herseninfarct of een hersenbloeding plotseling te weinig zuurstof krijgen. “Veel mensen denken bij de gevolgen direct aan de halfzijdige verlamming, een scheve mond en spraakproblemen”, zegt Martin, “maar de onzichtbare verschijnselen zijn niet minder ingrijpend. Vermoeidheid en depressie komen vaak voor, en ook karakterverandering waar de getroffene niets aan kan doen. Ook voor de omgeving, het werk en de relatie is de impact groot.”
Deze ochtend is Martin nog bij een klant geweest die op 53-jarige leeftijd door een hersenbloeding werd getroffen. Zijn linkerarm is verlamd geraakt en hij heeft moeite met praten. Hij weet dat hij zijn vak, internationaal vrachtwagenchauffeur, nooit meer zal kunnen doen. En dan zijn er ook nog zijn vrouw en kinderen, die moeten leren leven met een man die echt is veranderd en daar ook bitter over is. Als dat de realiteit is, wat is er dan eigenlijk ‘leuk’ aan het vak van Martin?
Je kunt zelf aan de slag
“Wat ik mooi vind, is dat je soms ondanks alles toch dingen kunt bereiken”, zegt Martin, die al zijn hele werkzame leven in de neurologie werkt. “In het begin is een beroerte alleen maar een kwestie van overleven. Maar daarna kun je aan de slag.”Je spraak, bijvoorbeeld. “Dat is te trainen. En met je vermoeidheid kun je beter omgaan als je herkent waar je grenzen liggen en bijvoorbeeld ergotherapie krijgt om te leren hoe je dingen anders kan doen. Ook na twee jaar zie je mensen nog klimmen.”
Vaak is het thuiskomen na de periode van revalidatie voor mensen het meest confronterend. De aanpassingen in huis, dingen anders moeten doen en afhankelijk zijn kunnen veel frustratie opleveren. “Heel belangrijk is het dan ook om te volgen of bijvoorbeeld de partner het wel volhoudt. Zo voelt mijn 53-jarige klant zich niet fijn in de dagbehandeling die hij twee dagen per week krijgt, omdat hij daar tussen ‘de oudjes’ zit. Ik kijk dan met de specialist ouderengeneeskunde niet alleen of zijn therapie thuis kan, maar ook hoe we ervoor zorgen dat zijn mantelzorger toch wordt ontlast.”
Aan het 'vechten tegen' gaat veel energie verloren die je ook positief kunt gebruiken.
~Martin Reijntjes, gespecialiseerd verpleegkundige beroerte/CVA~
Accepteren en actief blijven
Vooruitkomen gaat het best als mensen zo snel mogelijk accepteren dat ze in een nieuwe werkelijkheid leven. “Aan het ‘vechten tegen’ gaat vaak veel energie verloren die je ook kunt gebruiken om je brein en je lijf op een positieve manier actief te houden. Door bijvoorbeeld naar muziek te luisteren en onder de mensen te zijn blijf je fitter.”Ook blijven bewegen maakt fitter, al is het goed om het doel in het oog te houden. “Soms zie ik mensen de hele dag in een balletje knijpen om hun hand te trainen. Het is goed dat ze zo gemotiveerd zijn, maar het is nog nuttiger bewegingen te oefenen die functioneel zijn in het dagelijkse leven. Een ergotherapeut of fysiotherapeut kan daarbij helpen. Hier in het Slingeland Ziekenhuis hebben we zelfs een speciaal Handcentrum waar ik geregeld naar verwijs.”
Het laat zien hoe Martin zich met alle kanten van de gevolgen van een beroerte bezighoudt. Wat helpt, is dat Sensire daarvoor alles in huis heeft en dat de lijntjes met andere zorgverleners kort zijn. “Ik ben een van de schakels in de keten van de huisarts, de revalidatieafdelingen, de neuroloog, paramedici en andere gespecialiseerd verpleegkundigen. Zo kunnen we makkelijk en snel afspraken maken, van de eerste ziekenhuisopname tot het begeleiden van de mantelzorger.”