Stomazorg voor zekerheid en waardigheid

27 november 2017

Voor wie ziek is geweest en nu dankzij een stoma weer op pad kan, draagt een stoma flink bij aan de kwaliteit van leven. Maar een stoma kan voor mensen ook een bron van ongemak en schaamte zijn. Goede hulp kan het gevoel van zekerheid en waardigheid vergroten.

Het begint pas als je weer thuis bent

Als gespecialiseerd stomaverpleegkundige voor Sensire wordt Gedule Hermsen vaak ingezet bij mensen die een half jaar of langer een stoma hebben en daarbij een probleem ervaren. Soms wordt ze ook gevraagd bij mensen die net uit het ziekenhuis komen, bijvoorbeeld als het om een complexe zaak gaat.

“In het ziekenhuis waar mensen een stoma hebben gekregen is er al de nodige uitleg gegeven. Maar het echte leven met een stoma begint dan pas”, vertelt Gedule. “Je moet ermee leren omgaan in het dagelijks leven en soms duiken er problemen op of heb je toch andere wensen. In veel gevallen is er dan best iets te doen.”

Werkend vanuit het ziekenhuis in Winterswijk en verder overal waar mensen haar thuis nodig hebben, is Gedule binnen Sensire de enige echte stomaverpleegkundige. Maar ze is ook deel van een actief landelijk netwerk van vakgenoten. Er worden nog voortdurend nieuwe vondsten gedaan die het leven van mensen met een stoma verbeteren.

Met zekerheid op stap

“Er zijn veel verschillende materialen en er is van alles te kiezen”, zegt Gedule. “Voor mensen is zekerheid vaak heel belangrijk, dus dat een stoma goed aansluit en niet lekt. Ook comfort en gebruiksvriendelijkheid tellen mee. Je hebt het liefst dat een stoma minder zichtbaar is. Als je een stoma hebt, ga je nooit meer onvoorbereid op weg.”

Gedule vergelijkt het met je mobieltje dat je ook altijd bij je hebt, en dat je een ongerust gevoel bezorgt als je hem een keer vergeet. Maar waar het ontbreken van een mobieltje slechts wat praktisch ongemak met zich meebrengt, kan een onbetrouwbaar of niet goed werkend stoma een bron van schaamte en onzekerheid zijn.

Weer onbevangen zijn

“De psychologische kant komt bij klanten vaak aan de orde. Want een stoma kan dan een doeltreffende oplossing zijn als je ziek bent geweest, het wordt ook vaak als een handicap ervaren”, zegt Gedule.

“Voor sommige mensen is een stoma een blijvend symbool van een zwaar ziekteproces dat ze hebben doorgemaakt, bijvoorbeeld bij kanker. Soms is ook de onbevangenheid weg. Het leven weer oppakken, weer naar een feestje durven gaan… het kan tijd kosten om te accepteren dat je voortaan een stoma hebt.”

Als stomaverpleegkundige kent Gedule dus niet alleen de medische kant, ze begrijpt ook wat het betekent voor iemands leven. “Dus ga ik vragen: Wat is het precies dat je belemmert om erop uit te gaan? Ben je bang dat mensen het zien? Of dat je een lekkage krijgt? Het is voor iedereen anders, en daarom zoek ik bij problemen ook altijd persoonlijk contact. Vanuit vertrouwen kun je oplossingen bedenken.”

Er is veel mogelijk

Geregeld ziet Gedule dat mensen niet op het idee komen om hulp te vragen bij een stoma. Ook wijkverpleegkundigen en zorgteams hebben nog niet altijd die reflex. Toch zijn er best vaak dingen te verbeteren. In samenwerking met huisartsen, wijkverpleegkundigen en wijkteams zorgt Gedule er nu al voor dat mensen minder vaak naar de poli van het ziekenhuis hoeven, omdat nacontroles thuis kunnen worden gedaan.

“Soms moet je gewoon even de weg worden gewezen”, zegt Gedule, “en ik kan die weg wel wijzen. Vaak is er meer mogelijk dan mensen denken. Dan kun je ook echt bijdragen aan waardigheid en hun kwaliteit van leven. Dat maakt dit ontzettend dankbaar werk.”